قلعهٔ شاه و رخ.
قلعه حرکتی در بازی شطرنج است که با استفاده از شاه و یکی از رخ‌ها انجام می‌شود. این تنها حرکت شطرنج است که در آن دو مهره همزمان جابجا می‌شوند و همچنین تنها حرکت (به جز حرکات اسب) ک در آن مهره‌ای از روی مهره دیگر می‌پرد. طی این حرکت، شاه و رخ همزمان حرکت می‌کنند. شاه دو خانه به سمت رخ حرکت می‌کند و رخ به خانهٔ آن سویِ شاه می‌آید.
قلعه یک مانور دفاعی است که در سده شانزدهم میلادی به منظور سرعت بخشیدن به بازی و کمک به دفاع
- پیش از انجام حرکت، شاه جابه‌جا شده‌باشد.
- پیش از انجام حرکت، رخ جابه‌جا شده‌باشد.
- مهره‌هایی میان شاه و رخ در صفحهٔ شطرنج وجود داشته‌باشند.
- شاه یا خانه‌های محل عبور شاه در وضعیت کیش باشد.
حمله ی پیکانی فیل. فیل که در قطر حرکت می کند ودر قطر کیش میدهد اکنون به شاه کیش داده و وقتی شاه برود کنار فیل رخ سیاه را می گیرد.